Wymagania przedmiotowe

• • • Biologia
    • Chemia
    • EDB
    • Fizyka
    • Geografia
    • Historia
    • Informatyka
    • Język angielski
    • Język polski
    • Matematyka
    • Muzyka
    • Język niemiecki
    • Plastyka
    • Przyroda
    • Religia
    • Technika
    • WF
    • Wos

• • • • Dział	Temat	Poziom wymagań
        		ocena dopuszczająca	ocena dostateczna	ocena dobra	ocena bardzo dobra	ocena celująca
        I. Biologia jako nauka	1. Biologia jako nauka	Uczeń:  wskazuje biologię jako naukę o organizmach  wymienia czynności życiowe organizmów  podaje przykłady dziedzin biologii	Uczeń:  określa przedmiot badań biologii jako nauki  opisuje wskazane cechy organizmów  wyjaśnia, czym zajmuje się wskazana dziedzina biologii	Uczeń:  wykazuje cechy wspólne organizmów  opisuje czynności życiowe organizmów	Uczeń:  charakteryzuje wszystkie czynności życiowe organizmów  wymienia hierarchicznie poziomy budowy organizmu roślinnego   i organizmu zwierzęcego  charakteryzuje wybrane dziedziny biologii	Uczeń:  wykazuje jedność budowy organizmów  porównuje poziomy organizacji organizmów u roślin   i zwierząt  wymienia inne niż podane w podręczniku dziedziny biologii
        	2. Jak poznawać biologię?	wskazuje obserwacje  i doświadczenia jako źródła wiedzy biologicznej  wymienia źródła wiedzy biologicznej  z pomocą nauczyciela przeprowadza doświadczenie metodą naukową	porównuje obserwację   z doświadczeniem jako źródła wiedzy biologicznej  korzysta ze źródeł wiedzy wskazanych przez nauczyciela  z niewielką pomocą nauczyciela przeprowadza doświadczenie metodą naukową	na podstawie opisu przeprowadza doświadczenie metodą naukową  rozróżnia próbę kontrolną i próbę badawczą  opisuje źródła wiedzy biologicznej  wymienia cechy dobrego badacza	wykazuje zalety metody naukowej  samodzielnie przeprowadza doświadczenie metodą naukową  posługuje się właściwymi źródłami wiedzy biologicznej   do rozwiązywania wskazanych problemów  charakteryzuje cechy dobrego badacza	planuje   i przeprowadza doświadczenie metodą naukową  krytycznie analizuje informacje pochodzące z różnych źródeł wiedzy biologicznej  analizuje swoją postawę w odniesieniu do cech dobrego badacza
        	3. Obserwacje mikroskopowe	z pomocą nauczyciela  nazywa części mikroskopu optycznego  obserwuje pod mikroskopem preparaty przygotowane przez nauczyciela	nazywa wskazane przez nauczyciela części mikroskopu optycznego  z pomocą nauczyciela wykonuje proste preparaty mikroskopowe  oblicza powiększenie obrazu mikroskopu spod optycznego	samodzielnie opisuje budowę mikroskopu optycznego  samodzielnie wykonuje preparaty mikroskopowe  z niewielką pomocą nauczyciela nastawia ostrość mikroskopu  i wyszukuje obserwowane elementy	charakteryzuje funkcje wskazywanych części mikroskopu optycznego w kolejności tworzenia się obrazu obiektu  wykonuje preparaty mikroskopowe, nastawia ostrość mikroskopu, rysuje obraz widziany pod mikroskopem	sprawnie posługuje się mikroskopem optycznym, samodzielnie wykonuje preparaty, rysuje dokładny obraz obiektu obserwowanego pod mikroskopem  wskazuje zalety mikroskopu elektronowego*

        Dział	Temat	Poziom wymagań
        		ocena dopuszczająca	ocena dostateczna	ocena dobra	ocena bardzo dobra	ocena celująca
        	4. Hierarchiczna budowa organizmów	wskazuje   komórki jako podstawowej jednostki życia	wymienia elementy stopniowego komplikowania się organizmu roślinnego lub zwierzęcego	wymienia elementy stopniowego komplikowania się organizmu roślinnego i zwierzęcego	omawia  na  ilustracji stopniowe komplikowania się budowy organizmów  zwierzęcych i  roślinnych, zwracając uwagę na różnicę organizmu roślinnego i zwierzęcego	analizuje na  ilustracji stopniowe komplikowania się budowy organizmów  zwierzęcych i  roślinnych
        	5. Budowa komórki zwierzęcej	wskazuje komórkę jako podstawową jednostkę życia  podaje przykłady organizmów jedno-  i wielokomórkowych  obserwuje preparat nabłonka przygotowany przez nauczyciela	wyjaśnia, dlaczego komórkę nazywamy podstawową jednostką organizmu  wymienia organelle komórki zwierzęcej  z pomocą nauczyciela wykonuje preparat nabłonka	opisuje kształty komórek zwierzęcych  opisuje budowę komórki zwierzęcej na podstawie ilustracji  z niewielką pomocą nauczyciela wykonuje preparat nabłonka	rozpoznaje na ilustracji elementy budowy komórki zwierzęcej i omawia ich funkcje  wykonuje preparat nabłonka  rozpoznaje organelle komórki zwierzęcej i rysuje jej obraz mikroskopowy	z dowolnego materiału tworzy model komórki, zachowując cechy organelli  sprawnie posługuje się mikroskopem  samodzielnie wykonuje preparat nabłonka i rysuje dokładny obraz widziany pod mikroskopem,  z zaznaczeniem widocznych elementów komórki
        	6. Komórka roślinna. Inne rodzaje komórek	na podstawie obserwacji preparatów, ilustracji  i schematów wnioskuje   o komórkowej budowie organizmów  wymienia elementy budowy komórki roślinnej, zwierzęcej, bakteryjnej  i grzybowej  obserwuje pod mikroskopem preparat moczarki kanadyjskiej przygotowany przez nauczyciela  pod opieką nauczyciela rysuje obraz obiektu obserwowanego pod mikroskopem	podaje przykłady komórki bezjądrowej i jądrowej  wymienia funkcje elementów komórki roślinnej, zwierzęcej, bakteryjnej i grzybowej  z pomocą nauczyciela wykonuje preparat moczarki kanadyjskiej  obserwuje pod mikroskopem organelle wskazane przez nauczyciela	wyjaśnia, czym są komórki jądrowei bezjądrowe oraz podaje ich przykłady  samodzielnie wykonuje preparat moczarki kanadyjskiej  odróżnia pod mikroskopem elementy budowy komórki  wyjaśnia rolę poszczególnych elementów komórki  z niewielką pomocą nauczyciela rysuje obraz obiektu obserwowanego pod mikroskopem	omawia elementy   i funkcje budowy komórki  na podstawie ilustracji analizuje różnice między poszczególnymi typami komórek, wskazuje cechy umożliwiające rozróżnienie komórek  samodzielnie wykonuje preparat moczarki kanadyjskiej, rozpoznaje elementy budowy komórki roślinnej i rysuje jej obraz mikroskopowy	analizuje różnice między poszczególnymi typami komórek   i wykazuje ich związek   z pełnionymi funkcjami  sprawnie posługuje się mikroskopem, samodzielnie wykonuje preparat nabłonka i rysuje dokładny obraz widziany pod mikroskopem

        Dział	Temat	Poziom wymagań
        		ocena dopuszczająca	ocena dostateczna	ocena dobra	ocena bardzo dobra	ocena celująca
        II. Budowa i czynności życiowe organizmów	7. Samożywność	wyjaśnia, czym jest odżywianie się  wyjaśnia, czym jest samożywność  podaje przykłady organizmów samożywnych	wskazuje fotosyntezę jako sposób   odżywiania się  wskazuje substancje biorące udział w fotosyntezie  i wymienia produkty fotosyntezy  z pomocą nauczyciela przeprowadza doświadczenie wykazujące wpływ dwutlenku węgla na intensywność przebiegu fotosyntezy	wymienia czynnikiniezbędne do przeprowadzania fotosyntezy  wskazuje substraty  i produkty fotosyntezy  omawia sposoby wykorzystania przez roślinę produktów fotosyntezy  z niewielką pomocą nauczyciela przeprowadza doświadczenie wykazujące wpływ dwutlenku węgla na intensywność fotosyntezy	wyjaśnia, na czym polega fotosynteza  omawia zależność przebiegu fotosyntezy od obecności wody, dwutlenkuwęgla  i światła  schematycznie zapisuje i omawia przebieg fotosyntezy  na podstawie opisu przeprowadza doświadczenie wykazujące wpływ dwutlenku węgla  na intensywność fotosyntezy	analizuje przystosowanie roślin do przeprowadzania fotosyntezy  planuje i samodzielnie przeprowadza doświadczenie wykazujące wpływ dwutlenku węgla na intensywność fotosyntezy  na podstawie zdobytej wcześniej wiedzy wskazuje   w różnych warzywach  i owocach materiały zapasowe jako produkty fotosyntezy
        	8. Cudzożywność	wyjaśnia, czym jest cudzożywność  podaje przykłady organizmów cudzożywnych  wymienia rodzaje cudzożywności	krótko opisuje różne sposoby odżywiania się zwierząt  wyjaśnia, w jaki sposób wskazany organizm cudzożywny pobiera pokarm	omawia wybrane sposoby cudzożywności  podaje przykłady organizmów należących   do różnych gruporganizmów cudzożywnych	charakteryzuje rodzaje cudzożywności występujące u różnych grup organizmów  wykazuje przystosowania do pobierania pokarmów występujące u różnych grup organizmów cudzożywnych	wyjaśnia znaczenie organizmów odżywiających się martwą substancją organiczną  wyjaśnia, na czym polega cudzożywność roślin pasożytniczych   i półpasożytniczych
        	9. Sposoby oddychania organizmów	określa, czym jest oddychanie  wymienia sposoby oddychania  wskazuje drożdże jako organizmy przeprowadzające fermentację	wyróżnia oddychanie tlenowe i fermentację  wskazuje organizmy uzyskujące energię  z oddychania tlenowego   i fermentacji  wyjaśnia, że produktem fermentacji drożdży jest dwutlenek węgla  wskazuje mitochondrium jako miejsce, w którym zachodzi utlenianie	wyjaśnia znaczenie oddychania komórkowego  wskazuje różnice w miejscu przebiegu utleniania  i fermentacji w komórce  wymienia narządy wymiany gazowej zwierząt lądowych i wodnych  omawia doświadczenie wykazujące wydzielanie dwutlenku węgla przez drożdże	zapisuje schematycznie przebieg oddychania  określa warunki przebiegu oddychania i fermentacji  charakteryzuje wymianę gazową u roślin i zwierząt  z pomocą nauczyciela przeprowadza doświadczenie wykazujące wydzielanie dwutlenku węgla przez drożdże	porównuje zapis przebiegu oddychania tlenowego  z zapisem przebiegu fermentacji  analizuje związek budowy narządów wymiany gazowej ze środowiskiem życia organizmów  samodzielnie przeprowadza doświadczenie wykazujące wydzielanie dwutlenku węgla przez drożdże

        Dział	Temat	Poziom wymagań
        		ocena dopuszczająca	ocena dostateczna	ocena dobra	ocena bardzo dobra	ocena celująca
        III. Wirusy, bakterie, protisty i grzyby	10. Klasyfikacja organizmów	wymienia jednostki klasyfikacji biologicznej  wymienia nazwy królestw organizmów	wyjaśnia, czym zajmuje się systematyka  podaje definicję gatunku  wymienia nazwy królestw i podaje przykłady organizmów należących do danego królestwa	wykazuje hierarchiczną strukturę jednostek klasyfikacji biologicznej  charakteryzuje wskazane królestwo  na podstawie ilustracji przyporządkowuje organizm do królestwa	porównuje wcześniejsze i współczesne zasady klasyfikacji organizmów  wyjaśnia zasady nadawania nazw gatunkom  przedstawia cechy organizmów,   napodstawie których można je zaklasyfikować do danego królestwa	uzasadnia konieczność klasyfikacji organizmów  porównuje jednostki klasyfikacji zwierząt  z jednostkami klasyfikacji roślin  z pomocą nauczyciela korzysta z różnych kluczy do oznaczania organizmów żyjących   w najbliższej okolicy
        	11. Wirusy	wyjaśnia krótko, dlaczego wirusy nie są organizmami  wymienia miejsca występowania wirusów	opisuje cechy budowy wirusów  wymienia cechy, którymi wirusy różnią sięod organizmów  podaje przykłady chorób wirusowych	wykazuje, dlaczego wirusy nie są organizmami  omawia wybrane choroby wirusowe	wskazuje drogi wnikania wirusów do organizmu  omawia wdrażanie zasad profilaktyki chorób wirusowych	wyszukuje informacji w materiałach edukacji zdrowotnej o zasadach  profilaktyki chorób wywoływanych przez wirusy(grypa, różyczka, świnka, odra, AIDS)
        	12. Bakterie	wskazuje  miejsca występowania  bakterii  wymienia czynności życiowe	opisuje cechy budowy  bakterii  wymienia przykłady bakterii	omawia wybrane czynności życiowe bakterii  wyjaśnia znaczenie  bakterii w  przyrodzie i dla człowieka	omawia wpływ bakterii na organizm człowieka  wskazuje drogi wnikania bakterii do organizmu  prezentuje wszystkie czynności życiowe bakterii  ocenia znaczenie  bakterii  w przyrodzie i dla człowieka	omawia choroby   bakteryjne,   wskazuje drogi ich przenoszenia   przedstawia zasady zapobiegania tym chorobom  ocenia znaczenie  bakterii  w przyrodzie i dla człowieka

         

        Dział	Temat	Poziom wymagań
        		ocena dopuszczająca	ocena dostateczna	ocena dobra	ocena bardzo dobra	ocena celująca
        III. Wirusy, bakterie i grzyby	13. Budowa  i różnorodność grzybów. Porosty	wymienia środowiska życia grzybów i porostów  podaje przykłady grzybów i porostów  na podstawie okazu naturalnego lub ilustracji opisuje budowę grzybów  wymienia sposoby rozmnażania się grzybów  rozpoznaje porosty wśród innych organizmów	wymienia cechy pozwalające zaklasyfikować organizmdo grzybów  omawia wskazaną czynność życiową grzybów  podaje przykłady znaczenia grzybów w przyrodzie i dla człowieka	wykazuje znaczenie grzybów w przyrodzie i dla człowieka  analizuje różnorodność budowy grzybów  wyjaśnia sposoby oddychania i odżywiania się grzybów  wykazuje, że porosty są zbudowane z grzybni i glonu	określa znaczenie poszczególnych komponentów w budowie plechy porostu  rozpoznaje różne formy morfologiczne porostów i podaje ich nazwy  opisuje czynności życiowe grzybów – odżywianie, oddychanie i rozmnażanie się	analizuje znaczenie grzybów w przyrodzie   i dla człowieka  proponuje sposób   badania czystości powietrza na podstawie informacji o wrażliwości porostów   na zanieczyszczenia  wyjaśnia, dlaczego porosty określa się mianem organizmów pionierskich
        	15. Korzeń – organ podziemny rośliny	wymienia podstawowe funkcje korzenia  rozpoznaje systemy korzeniowe	omawia budowę zewnętrzną korzenia   wskazuje  poszczególne strefy	wykazuje związek korzenia  z adaptacją do środowiska zajmowanego przez roślinę  opisuje przyrost korzenia   na długość	wykazuje przystosowania korzenia do  pobierania wody przez roślin  omawia teoretycznie doświadczenie świadczące o przewodzeniu wody z korzenia w górę rośliny	projektuje doświadczenie świadczące o przewodzeniu wody z korzenia w górę rośliny

         

        Dział	Temat	Poziom wymagań
        		ocena dopuszczająca	ocena dostateczna	ocena dobra	ocena bardzo dobra	ocena celująca
        IV. Tkanki i organy roślinne	16. Pęd. Budowa  i funkcje łodygi	wymienia nazwy elementów budowy zewnętrznej łodygi  wymienia funkcje łodygi	wyjaśnia różnicę między pędem a łodygą  wskazuje części pędu roślin zielnych	omawia funkcje poszczególnych elementów pędu	na żywym okazie   lub ilustracji wskazuje   i omawia części łodygi  omawia budowę  zewnętrzną łodygi różnych form morfologicznych  (roślin zielnych, krzewów, drzew)	na żywych  okazach    lub ilustracji wykazuje podobieństwa i różnice   przystosowania łodygi różnych form morfologicznych (roślin zielnych, krzewów, drzew) do pełnionych funkcji
        	17. Liść – wytwórnia pokarmu	rozpoznaje elementy budowy liścia	wymienia funkcje liści	rozpoznaje liście pojedyncze i liście złożone	wykazuje związek budowy z funkcjami  liści	na materiale zielnikowym         lub  ilustracji wykazuje         różnorodność  budowy liści
        V. Różnorodność i jedność roślin	18. Mchy	na podstawie ilustracji   lub żywych okazów rozpoznaje mchy wśród innych roślin  wymienia miejsca występowania mchów	wskazuje nazwy elementów budowy mchów  z pomocą nauczyciela przeprowadza doświadczenie wykazujące zdolność wchłaniania wody przez mchy	na podstawie ilustracji   lub żywych okazów rozpoznaje elementy budowy mchów  i wyjaśnia ich funkcje  z niewielką pomocą nauczyciela przeprowadza doświadczenie wykazujące zdolność wchłaniania wody przez mchy	wyjaśnia, dlaczego mchy uważane są za najprostsze rośliny lądowe  przeprowadza według opisu doświadczenie wykazujące zdolność wchłaniania wody przez mchy	samodzielnie planuje   i przeprowadza  doświadczenie wykazujące zdolność wchłaniania wody przez mchy
        	19. Paprociowe	na podstawie ilustracji   lub żywych okazów rozpoznaje paprocie  wśród innych roślin	podaje nazwy organów paproci  wymienia miejsca występowania paprociowych	wyjaśnia rolę poszczególnych organów paproci   rozpoznaje na ilustracji w podręczniku jedną paproć	wyjaśnia znaczenie paprociowych  w przyrodzie i dla człowieka  rozpoznaje na ilustracji w podręczniku dwie paprocie	wykazuje na podstawie ilustracji lub żywych okazów różnorodność paprociowych  rozpoznaje na ilustracji w podręczniku trzy paprocie

         

        Dział	Temat	Poziom wymagań
        		ocena dopuszczająca	ocena dostateczna	ocena dobra	ocena bardzo dobra	ocena celująca
        V. Różnorodność roślin	20. Nagonasienne	wymienia miejsca występowania roślin nagonasiennych  rozpoznaje na podstawie ilustracji lub żywych okazów rośliny nagonasienne wśród innych roślin	wyjaśnia funkcje kwiatów i nasion  omawia budowę rośliny nagonasiennej   na przykładzie sosny	wymienia przystosowania roślin nagonasiennych  do warunków życia	wykazuje przystosowania roślin nagonasiennych  do środowiska  omawia znaczenie roślin nagonasiennych  w przyrodzie i dla człowieka	rozpoznaje rodzime gatunki roślin nagonasiennych  określa, z jakiego gatunku drzewa lub krzewu pochodzi wskazana szyszka
        	21. Okrytonasienne	wymienia miejsca występowania roślin okrytonasiennych  na podstawie ilustracji lub żywych okazów rozpoznaje rośliny okrytonasienne wśród innych roślin	na podstawie ilustracji, żywego lub zielnikowego okazu roślinnego wykazuje różnorodność form roślin okrytonasiennych  podaje nazwy elementów budowy kwiatu   na ilustracji lub żywym okazie rozpoznaje organy roślinne i wymienia ich funkcje	rozpoznaje formy roślin okrytonasiennych  odróżnia kwiat od kwiatostanu	omawia funkcje poszczególnych elementów kwiatu  wyjaśnia, dlaczego kwiatostany ułatwiają zapylanie	wyjaśnia rolę elementów kwiatu w rozmnażaniu roślin  wykazuje związek budowy kwiatu ze sposobem zapylania
        	22. Owoc. Rozprzestrzenianie się roślin okrytonasiennych	wymienia rodzaje owoców  przedstawia sposoby rozprzestrzeniania się owoców	na podstawie ilustracji   lub żywych okazów omawia budowę owoców  wymienia rodzaje owoców	wykazuje zmiany zachodzące w kwiecie po zapyleniu  określa rolę owocni  w klasyfikacji owoców	wykazuje adaptacje budowy owoców   do sposobów ich rozprzestrzeniania się	wyjaśnia wpływ różnych czynników na kiełkowanie nasion  planuje i przeprowadza doświadczenie wykazujące wpływ wody na kiełkowanie nasion
        	23. Znaczenie  i przegląd roślin okrytonasiennych	wymienia znaczenie roślin okrytonasiennych   w przyrodzie  z pomocą nauczyciela klasyfikuje nieznaną roślinę do odpowiedniej grupy	podaje przykłady znaczenia roślin okrytonasiennych  dla człowieka  z niewielką pomocą nauczyciela klasyfikuje nieznaną roślinę do odpowiedniej grupy	ocenia znaczenie roślin okrytonasiennych  w przyrodzie  klasyfikuje nieznaną roślinę do odpowiedniej grupy	ocenia znaczenie roślin okrytonasiennych  dla człowieka  przy pomocy nauczyciela korzysta z prostego klucza lub aplikacji mobilnej   do oznaczania organizmów żyjących w najbliższej okolicy	sprawnie korzysta z prostego klucza lub aplikacji mobilnej do oznaczania organizmów żyjących w najbliższej okolicy   wykazuje na dowolnych przykładach różnorodność roślin okrytonasiennych   i ich znaczenie